4.Nowy system edukacji
Przyjęto, że w krajach objętych procesem bolońskim wprowadzony zostanie nowy system edukacji, oparty (z nielicznymi wyjątkami) na trzech cyklach kształcenia : I cykl kończący się dyplomem/tytułem zawodowym bachelor, II cykl kończący się dyplomem/tytułem zawodowym master i III cykl kończący się dyplomem/stopniem naukowym doctor (tytuły zawodowe mogą mieć różne nazwy krajowe). Minimalny okres studiów I cyklu wynosi 3 lata,
II cyklu – 2 lata i III cyklu – 3 lata. W wyjątkowych przypadkach możliwe są studia „jednolite”, to jest cykl I+II razem (minimum 5-letnie) na przykład na kierunkach medycznych i prawniczych. Podstawowym wymogiem stanie się wkrótce (po powszechnym wprowadzeniu systemu transferu i akumulacji punktów kredytowych, ECTS – patrz rozdział 5) nie długość okresu studiów, ale ilość wymaganych do uzyskania punktów kredytowych. I tak : ukończenie I cyklu wymagać będzie uzyskania od 180 do 240 punktów kredytowych w zależności od kierunku studiów, II cyklu odpowiednio od 90 do 120 punktów, zaś w systemie „jednolitym” I+II od 300 do 330 punktów. Istniałaby przy tym możliwość zaliczenia w trakcie II cyklu pewnej ilości punktów (np. 30) uzyskanych w trakcie studiów w I cyklu kształcenia. Ilość punktów kredytowych związanych z III cyklem kształcenia nie jest jeszcze ustalona. System ten należy więc rozumieć tak, że warunkiem podjęcia studiów w II cyklu kształcenia jest ukończenie I cyklu, a III cykl rozpocząć można dopiero po ukończeniu cyklu II. Przyjmując, że jeden rok studiów stacjonarnych odpowiada 60 punktom kredytowym, łatwo wyliczyć, że I cykl może trwać od 3 do 4 lat, zaś II cykl – od 1,5 roku do 2 lat. Jednolite studia I+II trwać mają od 4,5 do 5.5 roku (czyli podobnie, jak dotychczas).
Proces kształcenia doktorów jest aktualnie w różnych krajach Europy silnie zróżnicowany, można jednak mówić o wyraźnie widocznych tendencjach do upowszechniania systemu trzech cykli, a w tym do umasowienia studiów doktoranckich. Jest to wynikiem zmian na rynku pracy (gospodarka oparta na wiedzy wymaga większej ilości pracowników przygotowanych do samodzielnego prowadzenia badań, czyli ze stopniem doktora) ale także efektem tak zwanej strategii lizbońskiej (posiedzenie Rady Europejskiej w Lizbonie, 23-24 marca 2000 roku) zakładającej stworzenie w Europie „najbardziej dynamicznej i konkurencyjnej w skali globalnej gospodarki opartej na wiedzy” wymagającej dopływu kadr wykształconych na odpowiednio wysokim poziomie. W związku z tym zawarto w konkluzji Rady Europejskiej w Barcelonie, 15-16 marca 2002 roku postulat wzrostu znaczenia edukacji i ściślejszego powiązania EOSW z ośrodkami naukowymi oraz zwiększenia do 2010 roku nakładów na prace badawcze i rozwojowe do wysokości 3% PKB. Dla porównania podajmy, że w roku 2003 nakłady te wynosiły: w Polsce 0.59%, w Szwecji 4.27%, średnio w UE 1.93%, w USA 2.76% a w Japonii 3.12%.
Rdzeniem systemu trzech cykli kształcenia jest warunek, że dyplomy ukończenia pierwszego, drugiego i trzeciego cyklu kształcenia muszą być wyraźnie zdefiniowane i to nie ( jak dotychczas) przez szczegółowe opisanie programów nauczania, ale przez dokładne określenie tego, co dany absolwent będzie „umiał” po ukończeniu danego cyklu (outcome based qualification framework) a więc jaką będzie posiadał wiedzę, umiejętności i zdolność rozumienia (knowledge + skils + understanding). Inaczej mówiąc, dotychczasowe „standardy nauczania” muszą być zastąpione przez „standardy uzyskiwanych kwalifikacji”.
Zauważmy, że takie podejście zmienia zasadniczo metodykę tworzenia planów i programów nauczania ; z tradycyjnej, w której punktem wyjścia są : minimalna ilość godzin zajęć oraz „minima programowe” ministerstwa dla danego kierunku na nowoczesną, w której punktem wyjścia są „efekty kształcenia” gwarantujące porównywalne i czytelne kwalifikacje uzyskiwane w różnych uczelniach w tych samych cyklach kształcenia. Drogi osiągania porównywalnych efektów kształcenia w różnych uczelniach mogą być zatem różne, co (nawiasem mówiąc) stoi w sprzeczności z aktualną doktryną w Polsce.
strony: [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
|
Kontakt z Redakcją NFA 
