6.Możliwe modele funkcjonowania EOSW
Zwróćmy najpierw uwagę na szerszy kontekst omawianych tutaj elementów procesu bolońskiego. Sam proces, zainicjowany z inspiracji przede wszystkim politycznych, jest w coraz większym stopniu częścią zasadniczych zmian w życiu społecznym i gospodarczym UE. Kształtujący się europejski obszar szkolnictwa wyższego wraz z europejskim obszarem badań naukowych mają współtworzyć EUROPĘ WIEDZY I GOSPODARKI, przodującą w świecie; w którym Europa będzie najbardziej dynamicznym i konkurencyjnym obszarem gospodarki opartej na wiedzy (RE, Lizbona, 23-24 marzec 2000) a europejski system edukacyjny stanie się w roku 2010 wręcz punktem odniesienia dla innych systemów w świecie (RE, Barcelona, 15-16 marzec 2002). Realizacja tych ogólnych celów strategicznych (wraz z konkretnym zadaniem zwiększenia nakładów na badania naukowe i stosowane do 3% PKB) ma spowodować utworzenia w skali UE blisko jednego miliona nowych miejsc pracy w sektorze badania+edukacja. Stwarza to ogromne szanse dla dobrze (!) wykształconych absolwentów uczelni.
Spójrzmy teraz na możliwe scenariusze funkcjonowania EOSW w bliskiej przyszłości (rok 2020) opracowane w roku 2004 w University of Twente (Holandia) metodą delficką z udziałem 160 europejskich ekspertów i członków najwyższego personelu zarządzającego {za D.F.Westerheijden [1]}.
Pierwszy z nich, nazwany CENTRALIA, bazuje na większościowych opiniach i, w skrócie, opisuje system polegający na ścisłej koordynacji działań edukacyjnych sterowanych centralnie z Brukseli. Charakteryzuje się on:
dominacją uczelni państwowych, przeważnie bardzo dużych;
niewielką dywersyfikacją modeli kształcenia, z dominującym modelem trzech cykli B-M-D wraz z wyraźną stratyfikacją : B+M przeważa na południu i wschodzie Europy, zaś M+D na północy i zachodzie;
zuniformizowanym systemem studiów 3+2+3, z naciskiem na efekty kształcenia i modularnym systemem przedmiotów oraz starannym prowadzeniem studentów;
obowiązkową akredytacją, dokonywaną przez centralną europejską agencję akredytacyjną, stosującą zunifikowane standardy jakości i uznającą „zatrudnialność” absolwentów za główne kryterium oceny.
Drugi scenariusz, nazwany OCTAVIA, można najkrócej scharakteryzować jako prowadzący do systemu „koordynowanego sieciowo”, z władzą i uprawnieniami rozłożonymi mniej więcej równomiernie w całej sieci. Ma on następujące cechy podstawowe:
nie występuje dominacja jednego typu uczelni (działają duże i małe uczelnie państwowe, prywatne i hybrydy);
funkcjonują bardzo różne modele kształcenia, elastycznie zmieniające się w zależności od potrzeb, przy czym nauczanie skoncentrowane jest na południu i wschodzie Europy, a nauka na północy i zachodzie;
współistnieją różne systemy studiów : 3+2+?, 3+1+1, 4+1+1, etc. oraz studia podyplomowe i inne (krótkie) formy kształcenia, z różnorodnymi modułami przedmiotów, z bardzo dużą wymianą studentów i pracowników;
działa raczej wewnątrzuczelniany (niż zewnętrzny) system zapewniania jakości kształcenia, pojawia się „kultura jakości” z różnymi kryteriami, czasem wykraczającymi poza standardowe i uznającymi ocenę jakości absolwentów w miejscu ich pracy za najważniejszą.
Trzeci scenariusz, nazwany VITIS VINIFERA, powstał jako przeciwstawny do pierwszego i opisuje system silnie zorientowany rynkowo, z władzą i uprawnieniami przekazanymi do poszczególnych instytucji edukacyjnych. Charakteryzują go następujące elementy:
anarchiczna struktura instytucji edukacyjnych, od bardzo małych („niszowych”) do wielkich („mega-uniwesytetów”) oferujących różne formy nauczania, z których około 1/3 jest prywatna;
różne modele kształcenia w obrębie B-M-D z dyplomami na różnych szczeblach kończenia studiów, silnie rozwinięte studia podyplomowe i różne inne formy dokształcania, w prywatnych uczelniach często oparte o e-learning i kształcenie „na odległość”;
akredytacja jedynie na poziomie krajowym, o niewielkim znaczeniu i, w zasadzie, jedynie w odniesieniu do programów nauczania.
strony: [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
|
Kontakt z Redakcją NFA 
