|
|||
:: Działania prawne na rzecz wprowadzenia w Polsce zaleceń EKN i kodeksu postępowania przy zatrudnianiu naukowców Artykuł dodany przez: nfa (2007-09-21 16:11:20) Józef Wieczorek Działania prawne na rzecz wprowadzenia w Polsce zaleceń Europejskiej Karty Naukowca i kodeksu postępowania przy zatrudnianiu naukowców Komisja Europejska przyjęła 11 marca 2005 r. "Europejską kartę dla naukowców i kodeks postępowania przy zatrudnianiu naukowców" (European Charter for Researchers and a Code of Conduct for the Recruitment of Researchers). Nie jest to akt prawny, lecz zalecenie o czym mówi wyjaśnienie na stronach http://www.eracareers-poland.gov.pl/page.html?kid=450:3379 Karta i Kodeks- informacje ogólne): ”Wprowadzenie proponowanych zaleceń opracowanych wspólnie przez KE i państwa członkowskie jest suwerenną decyzją poszczególnych krajów, organizacji i pracodawców. Mogą one zostać zastosowane w całości lub też tylko ich poszczególne punkty w zależności od potrzeb i obowiązującego w danym kraju prawodawstwa. W dyskusjach często podkreślane jest, że wprowadzenie Karty i Kodeksu na poziomie instytucjonalnym i krajowym przyczyni się do stworzenia wspólnego systemu europejskiego sprzyjającego rozwojowi kariery naukowej. Pojawiają się też głosy, że w przyszłości należałoby brać pod uwagę przy przyznawaniu funduszy europejskich, np. w ramach 7PR to czy dana instytucja stosuje lub zamierza stosować zalecenia zawarte w obu dokumentach." Pierwszą organizacją, która przyjęła, rozpowszechniła i domagała się wprowadzenia w Polsce tych zasad było nieformalne jeszcze ( niezarejestrowane) Niezależne Forum Akademickie skupione na portal NFA. (Stanowisko NIEZALEŻNEGO FORUM AKADEMICKIEGO w sprawie projektu ustawy 'Prawo o szkolnictwie wyższym' w świetle 'Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania przy Zatrudnianiu Naukowców'. - http://www.nfa.alfadent.pl/articles.php?id=73 W tym okresie ważyły się jeszcze losy i kształt Ustawy o szkolnictwie wyższym. Postulaty NFA odnośnie uwzględnienia w ustawie zasad EKN zostały przekazane gremiom pracującym nad ustawa i jej zatwierdzeniem, jednakże bez większego zainteresowania co zostało podniesione w artykule opublikowanym w Rzeczpospolitej (Józef Wieczorek - Karta nie dla polskich naukowców - obecnie dostępny pod adresem http://www.nfa.alfadent.pl/articles.php?id=76Mimo zawartego w nim postulatu : „ Projekt ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym należy dostosować do zasadnych wymogów dokumentu Komisji Europejskiej” przyjęta przez sejm ustawa ( http://ks.sejm.gov.pl/proc4/ustawy/2720_u.htm) zasadniczych zaleceń KE nie uwzględniła. Z rocznym opóźnieniem, po utworzeniu nowego rządu 20 marca 2006 Podsekretarz Podsekretarz stanu w MEiN, prof. Krzysztof Jan Kurzydłowski wystosował do kierowników jednostek naukowych list ( Jakby w odpowiedzi KRASP w : Uchwale Zgromadzenia Plenarnego KRASP z dnia 12 maja 2006 r. ws. Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu postępowania przy zatrudnianiu pracowników naukowych (dokument nr 27/IV) http://www.krasp.org.pl/dok/dok/ZP15_uchwala27IV.pdfstwierdza 'Większość postulatów zawartych w Karcie i Kodeksie stanowi od dawna podstawę systemu organizacji badań naukowych realizowanych przez polskie uczelnie akademickie. Zgromadzenie apeluje do uczelni członkowskiej i ich jednostek organizacyjnych o podjęcie działań zmierzających do jeszcze pełniejszego wdrożenia postulatów Karty i Kodeksu.' co ze względu na rozbieżności między zapisami Karty i Kodeksu oraz zapisami Ustawy o szkolnictwie wyższym a także statutami uczelni musi budzić zdumienie. Dokonane zostało porównanie zgodności przepisów prawa polskiego z zapisami Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych. http://www.eracareers-poland.gov.pl/page.html?kid=450:3379&sct=402:5248z którego wynika, ze nie ma niezgodności miedzy przepisami prawa polskiego a zapisami EKN. Wydawałoby się, że nic prostszego i tylko wdrożyć zalecenia do praktyki w systemie nauki i edukacji w Polsce. Niestety nie ma nadal takiej woli. EKN i Kodeks to nie są akta prawne a jedynie zalecenia a jedynym rygorem jaki grozi za niestosowanie karty to ew. trudności przy staraniu się od dotacji w programach unijnych. Nie ma jednak monitoringu czy jakiejkolwiek instytucji odmówiono dofinansowania w przypadku niestosowania się do zaleceń EKN. Niestety także w projekcie zmian w ustawie : Projekt 17 wrzenia 2007 r. Ustawa z dnia …………………. 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyszym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/27/52/2752/20070917_ projekt_ustawy_o_zmianie_ustaw.pdf nie widać projektu wdrożenia Karty i Kodeksu do prawa a w uzasadnieniu do projektu czytamy: „Opinia o zgodności projektu rozporządzenia z prawem Unii Europejskiej. Przedmiot projektowanej regulacji stanowi domenę prawa wewnętrznego i nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej, w związku z czym nie wymaga przedstawienia organom lub instytucjom Unii Europejskiej w celu uzyskania opinii, dokonania konsultacji albo uzgodnień”. Tym samym dopóki zalecenia EKN i Kodeks nie wejdą do prawa UE nie należy się spodziewać, że te niewygodne zalecenia zostaną włączone do wewnętrznego prawa w Polsce. Tym niemniej godnym odnotowania jest fakt włączenia się dużej organizacji akademickiej jaką jest KRAJOWA SEKCJI NAUKI NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” do nacisków na decydentów odnośnie wprowadzenia zaleceń EKN do polskiego prawa : „Uważamy, że sprawą fundamentalną dla uzdrowienia sytuacji jest wprowadzenie zaleceń Europejskiej Karty Naukowca do polskiego systemu prawnego. Ta właśnie Karta stanowi, że wszyscy naukowcy powinni być oceniani według jednakowych, przejrzystych kryteriów. Takie kryteria są podstawą systemu oceny parametrycznej. Szczegółowe punktacje powinny być dopasowane do specyfiki różnych dziedzin nauki, ale Karta postuluje również ocenę przez niezależne komisje, w przypadku profesorów - komisje międzynarodowe.” To jest ten sam kierunek działań jakie zainicjowało NFA. Jednak przekonanie do tych zaleceń stanowiących prawo w Polsce jest zadaniem niezwykle trudnym i dopóki największe partie nie włączą do programów głębokich reform systemu nauki zgodnych z zaleceniami UE raczej nie należy się spodziewać istotnych zmian w zakresie ich realizacji. Europejska karta naukowca - WSTĘPhttp://ec.europa.eu/eracareers/pdf/kina21620b8c_pl.pdf„3. Aby Państwa Członkowskie, przy formułowaniu i przyjmowaniu strategii i systemów rozwoju stabilnych karier zawodowych naukowców, brały pod uwagę i kierowały się ogólnymi zasadami i wymaganiami określonymi w Europejskiej Karcie Naukowca oraz Kodeksie Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych, które znajdują się w Załączniku. 4. Aby Państwa Członkowskie, w zakresie swoich kompetencji, podejmowały starania w celu transpozycji tych ogólnych zasad i wymagań do krajowych ram prawnych lub sektorowych i/lub instytucjonalnych norm i wytycznych (karty i/lub kodeksy naukowców). Wswoich działaniach powinny one uwzględnić różnorodność praw, przepisów oraz praktyk, które w poszczególnych krajach oraz sektorach określają ścieżkę, organizację oraz warunki kariery zawodowej w sektorze badań i rozwoju. 6. Aby Państwa Członkowskie kontynuowały działania na rzecz pokonania istniejących przeszkód natury prawnej i administracyjnej utrudniających mobilność, w tym przeszkód związanych z mobilnością międzysektorową oraz pomiędzy i w obrębie danych stanowisk, uwzględniając rozszerzoną Unię Europejską.” ================== Materiały wykorzystane: Europejska karta naukowca http://ec.europa.eu/eracareers/pdf/kina21620b8c_pl.pdf Europejska Karta Naukowca Kodeks Rekrutacji Naukowców. POLSKA-inicjatywy http://www.eracareers-poland.gov.pl/page.html?kid=450:3379&sct=402:5248 Projekt 17 wrzesnia 2007 r. Ustawa z dnia …………………. 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyszym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/27/52/2752/ 20070917_projekt_ustawy_o_zmianie_ustaw.pdf UZASADNIENIE .Kierunki nowelizacji „Prawa o szkolnictwie wyzszym” (PSW), ustawy „o stopniach naukowych i tytule naukowym”(STN) oraz przepisów z nimi zwiazanych http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/27/54/2754/20070918_ uzasadnienie_nowelizacji_prawo_o_szkolnictwie_wyzszym.pdf
Wieczorek Józef - Karta nie dla polskich naukowców. Rzeczpospolita 7.04.2005 http://www.nfa.pl/articles.php?id=76 Wieczorek Józef OPINIA KRAJOWEJ SEKCJI NAUKI NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” O „ZAŁOŻENIACH DO USTAWY O ZMIANIE USTAWY – PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM ” opracowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Warszawa, 20 marca 2007 r. http://www.solidarnosc.org.pl/ksn/Docs/ozal200307.pdf ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Tekst ( wersja wstępna) przygotowany w ramach realizacji zadania "Analiza zasadności wprowadzenia w Polsce zaleceń "Europejskiej Karty Naukowca" i "Kodeksu Postępowania przy Zatrudnianiu Naukowców" - Autor: Józef Wieczorek" dofinansowanego przez MNiSzW z zakresu działalności wspomagającej badania zgodnie z umową nr. 556/DWB/P/2007 r
adres tego artykułu: www.nfa.pl//articles.php?id=426 |